#92 Yükseköğretim Kurulu | Yükseköğretime Geçişte Öğrenci Hareketliliği

I. KAVRAMSAL ÇERÇEVE

Photo by Ben Mullins on Unsplash

YKS, yükseköğretim.

• YKS: Türkiye’de üniversiteye giriş için yapılan ulusal düzeydeki merkezi. sınav.
• Yükseköğretim: İlköğretim ve ortaöğretimden sonra gelen önlisans, lisans ve lisansüstü eğitimi kapsayan eğitim kategorisi.

II. ARAŞTIRMACI KURUM

YÖK Kurumsal Logo

Yükseköğretim Kurulu (YÖK)

Türkiye’de yükseköğretim politikalarını belirleyen, koordine eden ve denetleyen kurum. Üniversitelerin kuruluşunu, işleyişini, programlarını ve akademik kadrolarını düzenliyor. Aynı zamanda üniversiteler arasındaki koordinasyonu sağlıyor ve ulusal düzeydeki eğitim standartlarını belirliyor.

III. METODOLOJİ

Veri analizi.

Rapor, 2021 yılındaki YKS’ye başvuran 2.592.390 aday arasından bir yükseköğretim programına yerleşen 815.365 adayın ikamet ettikleri yer, tercih ve yerleştirme verilerini kullanarak iller arası hareketliliği analiz ediyor. Yerleşen adayların hareketliliği, bölge ve il düzeyinde ileri görselleştirme araçları kullanılarak ilk defa analiz ediliyor.

IV. BULGULAR

Rapor bize ne söylüyor?

Önce büyük resim.

• Rapora göre YKS’ye başvuran her 3 öğrenciden 1’i bir yükseköğretim programına yerleşiyor. (2.592.390 aday arasından 815.365 kişi)
• Yerleşen adayların çoğunluğunun ön lisans programlarına yerleştiği tespit ediliyor.
• YKS’ye başvurup sınava girmeyen 175.416 aday olduğu belirtiliyor.
• Yerleşenlerin %74,6’sı normal eğitime ve %15,5’i ise açık öğretim programlarına yerleşiyor.
• Lisans programlarına yerleşenlerin yarıya yakını sayısal puan türünden yerleşiyor. (%43)
• Yerleşen adayların büyük bir çoğunluğu devlet kurumlarını tercih ediyor. Vakıf üniversitelerini tercih edenlerin oranı: %15,4.
• Vakıf yükseköğretim kurumlarına yerleşenlerin %22,6’sı tam burslu.
• Mevcut yerleşme eğilimlerinin devam etmesi durumunda vakıf yükseköğretim kurumlarındaki toplam öğrenci oranının önümüzdeki yıllarda artacağı ifade ediliyor.
• Yerleşenlerin yarısından çoğunun, açıköğretim hariç, ilk üç tercihlerinden birine yerleştiği tespit ediliyor.

Bölgelere göre öğrenci hareketliliği.

• Açıköğretim dışında yerleşenlerin yarısından fazlasının Marmara ve İç Anadolu bölgelerindeki bir yükseköğretim kurumuna kaydolduğu belirtiliyor. (%31,1 ve %20,6)
• Türkiye’nin nüfusunun yaklaşık %10’u Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yaşarken, yerleşenlerin sadece %4,9’u bu bölgeyi tercih ediyor.
• İç Anadolu Bölgesi, Türkiye nüfusunun yaklaşık %15’ini barındırmasına rağmen, yerleşenlerin %20,6’sı bu bölgeyi seçiyor.
• Marmara bölgesinde yaşayan öğrencilerin çoğunluğu yaşadıkları bölgede bir yükseköğretim kurumunu tercih ediyor. (%73,8)
• Marmara Bölgesinde ikamet eden yaklaşık 205 bin adayın 54 bini diğer bölgelere yerleşiyor.
• Marmara Bölgesi, ikametgah bölgesinde kalmayı tercih etme açısından en yüksek orana sahipken Güneydoğu Anadolu Bölgesi en düşük orana olan bölge.
• Sırasıyla, Akdeniz Bölgesinde ikamet eden adayların 53 bini, Ege Bölgesinde ikamet eden adayların 33 bini, Karadeniz Bölgesinde ikamet eden adayların 31 bini, Doğu Anadolu Bölgesinde ikamet eden adayların 25 bini diğer bölgelere yerleşiyor.
• İç Anadolu Bölgesinde yaşayan öğrencilerden 80 bin kişinin kendi bölgelerinde bir kuruma yerleştiği tespit ediliyor.

İllere göre öğrenci hareketliliği.

• Yerleşen her üç kişiden biri Türkiye’nin üç büyük ili olan İstanbul, Ankara ve İzmir’i tercih ediyor.
• Büyükşehirlerin yalnızca çevresindeki illerden öğrenci çekmekle kalmadığı, çevre illere önemli ölçüde öğrenci gönderdiği belirtiliyor.
• Yerleşen adayların çoğunluğu yaşadıkları il dışında bir ile yerleşiyor. (%60,9)
• İl düzeyindeki öğrenci hareketliliğine bakıldığında, İstanbul %67,5’lik bir oranla ülke genelinde kendi ikamet ettiği ilde kalma açısından en yüksek orana sahip şehir.
• Kendi ikamet ettiği ilde kalma dağılımında İstanbul’u Erzurum, Ankara ve Sivas takip ediyor.
• Kendi yaşadığı şehirden farklı bir şehre yerleşme dağılımında Antalya birinci sırada. Antalya’da ikamet eden adayların %67,7’si başka bir şehirdeki yükseköğretim kurumuna yerleşiyor.
• Engelli adayların en çok yerleştiği şehirler Eskişehir, İstanbul ve Erzurum.
• Raporda, Eskişehir’in en çok engelli öğrenciye ev sahipliği yapan şehir olmasının nedeninin açıköğretim fakültesine ev sahipliği yapması olduğu belirtiliyor.
• Ankara’daki bir yükseköğretim kurumuna yerleşen öğrenciler genel olarak Ankara, İstanbul, İzmir ve Bursa’dan geliyor.
• Ankara’da ikamet eden öğrencilerin en çok yerleştiği ikinci il Kırıkkale.
• İstanbul’da ikamet eden öğrencilerin en çok yerleştikleri il İstanbul’dan sonra Ankara, Kocaeli ve Sakarya.
• Erzurum, Ankara, Sivas, Konya ve Elazığ illerinde yerleşenlerin %50’den fazlası kendi illerinde kalmayı tercih ediyor.
• Ordu, Hakkari, Osmaniye, Şırnak, Sinop, Mardin ve Manisa gibi illerde öğrencilerin %80’inden fazlası ikametgahı dışında bir ile yerleşiyor.
• Genel olarak kadın ve erkeklerin dağılımları arasında benzerlik bulunduğu ifade ediliyor.

İllerin başarı sıralaması.

• Sınava giren aday üzerinden illerin başarı sıralamasında Ankara birinci sırada.
• Ankara’yı Eskişehir, Kırşehir, Denizli ve Bursa takip ediyor. Bu şehirlerin başarı sıralarının 520 binlerde olduğu vurgulanıyor.
• Şırnak, Ardahan, Artvin ve Hakkari’nin ise en başarısız iller oldukları belirtiliyor.

V. BİR YAYIN

Prof. Dr. Sinan Canan Türkiye’de ilkokul, orta okul, lise, üniversite gibi eğitim kurumlarının eğitim kalitesi, Türkiye’de eğitimli kitleye bakış, Türkiye’de eğitim görmüş biri olarak neler yapılabilir sorularına cevap veriyor.

Yayını izlemek için tıklayınız.

VI. BİZDEN KISA KISA

• İçeriklerimizi ve etkinliklerimizi kaçırmamak için WhatsApp Topluluğumuza abone olabilirsiniz. Topluluğumuza ulaşmak için tıklayın.
• En büyük destekçimiz okuyucularımız. Kitlemizi büyütmek ise en önemli motivasyonumuz. Bülteni arkadaşlarınıza tavsiye etmek için:

Share Rapor Bülteni

Gelecek sayıda görüşmek dileğiyle.

Hoşça bakın zâtınıza.

Rapor Bülteni Ekibi