Arayın
Twitter Facebook Instagram Linkedin Youtube Whatsapp

Rapor Bülteni Sözlüğü

Kavramlar Bülten Kavramın Açıklaması
Adli Kontrol Tedbiri 19 Kişinin tutuklanması yerine bazı yükümlülükleri sağlaması kaydıyla serbest bırakılması, adlî kontrol altında bulunması.
Afet Riskinin Azaltılması (Disaster Risk Reduction) 9 Afet risklerinin belirlenmesi,değerlendirilmesi ve azaltılmasına yönelik sistematik yaklaşımlar.
Afet Yönetimi 58 Afet öncesi, sırası ve sonrası aşamalarında planlama, hazırlık, müdahale ve iyileştirme çalışmalarını kapsayan planlar ve eylemler dizisine verilen isim.
AİHM 19 Avrupa Konseyi’ne bağlı olarak 1959 yılında kurulmuş uluslararası bir mahkeme
Aktivizm 41 Toplumsal ya da siyasal etki oluşturmak amacıyla yürütülen faaliyet.
Alevi Sorunu 21 Bir inanç grubu olarak Alevilerin din ve vicdan özgürlüklerini yaşayamaması, devletin inanç alanına müdahalesi sonucu devlet nezdinde tanınmaması, kurumlarının resmi statü kazanamaması ve toplumsal olarak “heteredoks” algılanıp Alevilik inancına ait simge ve ritüellerin ayrımcılığa maruz kalmasını kapsayan genel çerçeve niteliğinde kavram
Alkolizm 26 Alkollü içkilere kişinin tutkunluk derecesinde bağlı olması durumu.
Altı Ok 21 CHP’nin temel ilkelerini temsil eden simge.
AMATEM 29 Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezi.
Ana Akım Medya 11 Ana akım medya, devletin ya da büyük sermaye sahiplerinin büyük miktarda çeşitli kitle iletişim araçları ile büyük miktarda insanı yönlendirmesiyle şekillenen yaygın ve hâkim olan düşünce akımı.
Ana Dil 4, 28 Ana dili, insanın içinde doğup büyüdüğü aile ya da toplum çevresinde ilk öğrendiği dil
Asbestli Gemi Vakası 63 2022 yılında Brezilya donanmasına ait nükleer uçak gemisinin söküm işleminin gerçekleştirilmesi için İzmir Aliağa’daki gemi söküm tesislerine getirilecek olması kararıyla gündeme gelen vaka.
Asgari Ücret 14 İşçilere ödenebilecek minimum tutar. Yasal bakımdan hiçbir işçi bu ücretin altında çalışamaz.
At Yarışı Formatı 60 Geleneksel ve sosyal medyada “kim önde” ya da “kim kazanacak” türü sorulara yönelik ilginin ön planda tutulduğu habercilik şekli.
Atık 34 İnsanların çeşitli faaliyetleri sonucu, kullanım süresi dolmuş ve doğa için zararlı hale gelen her türlü madde.
AUDIT Testi 29 Alkol Kullanım Bozuklukları Tanımlama Testi.
Ayrımcılık 4 Bireylere ya da gruplara aidiyet ve özellikleri sebebiyle kötü muamele edilmesi
Ayrımcılık Suçu 40 Bir kişiye mensup olduğu gruba karşı duyulan nefret veya önyargı nedeniyle dezavantaj oluşturacak şekilde muamele edilmesi.
Babalık İzni 30 Memur ya da özel sektör çalışanı olan erkek kişinin eşinin doğum yapması halinde eşi ve bebeği ile vakit geçirebilmesi ve bakım desteği sağlayabilmesi için verilen ücretli izin türü.
Bakım Emeği 42 Gündelik hayatın sürdürülmesi için özel bir alanda her gün tekrarlanan emek.
Bakım Emeği 64 Kişinin başkalarının ihtiyaçlarını karşılamak, destek sağlamak veya yardım etmek için harcadığı zaman, çaba ve enerji.
Barış Süreci Komisyonu 52 AK PARTİ iktidarı döneminde Öcalan ile görüşmelerin başladığının duyurulması ve PKK’nın Mart 2013’te tek taraflı ateşkes ilan etmesinin ardından başlayan Barış Süreci’ne dair çalışmaları konu edinen meclis komisyonu.
Basın İlan Kurumu (BİK) 27 Resmi ilanlar ile kamu kurum kuruluşlarına ait reklamların, gazete ve dergilerde yayınlanmasına aracılık eden kurum
Beyaz Yakalı İşçi 33 Yeni orta sınıf olarak da tabir edilen ve geneli ofis çalışanlarından oluşan işçi topluluğu
Biyoçeşitlilik 8 Bir ekosistem içinde bulunan yaşam formlarının çeşitliliği
Borç Tuzağı Diplomasisi 8 Borç alan bir ülkenin bir süre sonra aldığı borcu ödemesine dayandırılarak uygulanan politik strateji.
Boş Ev Vergisi 56 Bir evin belirli bir süre el değiştirmemesi ve kiraya verilmemesi durumunda uygulanması vaat edilen vergi.
Cam Tavan Etkisi 42 Kadınların ve/veya azınlık grubu oluşturan kişilerin maruz kaldıkları ve mevcut hiyerarşik düzende belli bir seviyenin üstüne yükselmelerine engel olan soyut ayrımcılığı ifade eden metafor.
Capitol Hill İsyanı 11 2021 yılında ABD Başkanı Trump destekçilerinin kongre binasını basması.
Cari Açık 35 Ülkenin ihraç ettiği ürünlerden kazandığı paranın, ithal ettiği ürünlere harcadığı paradan daha az olması
Çevre Yönetimi 3 Tüm canlıların dengeli ve sağlıklı bir çevrede yaşamaları, doğal kaynakların korunması ve gerektiği gibi değerlendirilmesi ve geliştirilmesi
Çevresel Etki Düzenlemesi (ÇED) Raporu 8, 45 Planlanan projelerin çevreye yönelik olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesi, olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi ve projelerin denetlenmesi için yapılan çalışmalar bütünü
Cinsiyet Kotası 42 Kadınların özellikle siyasi kurumlardaki katılımının belirli bir orandan daha düşük seviyede kalmasının önüne geçen kota sistemi.
Ciro 25 Bir firmanın veya özel şirketin tüm masraflarının düşülmeden kazanmış olduğu para miktarıdır.
Çocuk Refahı 55 UNICEF, “çocuğun iyi olma hali” (well-being) olarak tanımladığı kavramın ölçümü için dört nesnel ölçüt ortaya koyuyor: Gelir düzeyi, şiddete mesafesi, okul öncesi eğitim, sosyal katılım.
Coursera 51 Stanford Üniversitesi tarafından kurulmuş çeşitli alanlarda kitlesel çevrimiçi açık ders veren bir sosyal girişimcilik kuruluşu.
Çözüm Süreci 28 Türkiye-PKK çatışmasını çözmeye yönelik AK Parti Hükümeti tarafından başlatılan sürecin adı
Cumhur İttifakı 22 2018 yılında AK Parti ve MHP arasında kurulan seçim ittifakı.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi 31 16 Nisan 2017 referandumuyla kabul edilen ve 9 Temmuz 2018 tarihi itibarıyla uygulanmaya başlanan başkanlık tipi yönetim biçimi.
Daraltıcı Genişleme 57 Merkez Bankası faiz indirimlerinin geri teptiği ve daha sıkı finansal koşullara neden olan durum.
Darbe Komisyonu 52 AK PARTİ, CHP, MHP ve BDP tarafından darbelerin ve siyasete yönelik diğer anti-demokratik müdahalelerin araştırılması için kurulan komisyon.
Demokrasi 59 Siyasal denetimin doğrudan doğruya/düzenli aralıklarla halk tarafından özgürce seçilen temsilcilerin elinde bulunduğu, toplumsal ve ekonomik durumu ne olursa olsun tüm yurttaşların eşit sayıldığı yönetim biçimi.
Deprem 43, 47 Yer kabuğunun kırılması sonucunda ortaya çıkan enerjinin sismik dalgalar hâlinde yayılarak geçtiği ortamları ve yeryüzünü kuvvetle sarsması olayı.
Derdest Dava 19 Davanın halen devam ediyor olması.
Dezenformasyon 11 anlış veya doğruluğu bulunmayan ve kasıtlı olarak yayılan bilgi.
Dijital Eşitsizlik 17 Fiziksel erişim, altyapı sorunları vs sebeplerle teknoloji erişiminin, kullanımının ve etkilerinin eşitsiz olması durumu.
Dikey Sosyal Hareketlilik 4 Bir sosyal tabakadan başka bir sosyal tabakaya geçiş
Dindarlık 22 Dinin kişi için ifade ettiği bireysel önem ve dini kurallara bağlılık.
Döviz 31 Yabancı parayı temsil eden belge.
DUDIT Testi 29 Madde kullanım bozuklukları tanımlamak için kullanılan onbir maddelik bir anket.
Dünya Vatandaşlığı 4 Yeryüzünde yaşayan insanların ırk, renk, dil ve inanç ayrımı olmaksızın ulus devletler olmaksızın dünyanın vatandaşları olduğu fikri veya bundan doğan kimlik
Düzenleyici Etki Analizi (DEA) 53 Alternatifleriyle birlikte düzenleme politikalarının muhtemel etkilerini ölçmeyi ve alıcılarına iletmeyi amaçlayan analitik yaklaşım.
Düzenleyici Yönetişim Döngüsü 53 Kamu politikasının hem öncül analizine hem de ardıl değerlendirmesine yönelik araçları içeriyor.
Düzensiz Göçmen 5 Bir ülkeye yasadışı giriş yapmak, bir ülkede yasadışı şekilde kalmak veya yasal yollarla girip yasal süresi içerisinde çıkmamak
Ekonomik kabiliyetler 1 Gelir elde etme, tüketme ve özel mülkiyet kazanma yeteneği
Emanet Adaleti 54 Çevre, enerji, su, gıda gibi tüm imkân ve kaynakların sahibinin devlet yahut birey olmadığını, bunların ancak birer bayrak taşıyıcı sorumluluğuyla konuya yaklaşması gerektiği bildirilen anlayış.
Enflasyon 35 Ürün fiyatlarının artış durumu.
Enflasyon 57 Bir ekonominin genel fiyat seviyesindeki sürekli artışı ifade ediyor.
Esnek Çalışma 30 Çalışanların mesai saatinin belli değil esnek olması üzerine kurulu çalışma sistemi.
Esnek Zaman 6 Çalışanların mesai saatleri standart mesai saatlerinden farklı olan bir çalışma sistemi
Etkileşimli Haritalar (Interactive Maps) 9 Anlık veri girişi sayesinde bilgilerin sürekli güncel tutulabildiği harita türü.
Etkili Yasa 53 Yasa, öngörülen düzenleyici sonuçlarının gerçekleşmesine katkı sağladığı ölçüde iyi olarak değerlendiriliyor.
Etnik Kimlik 33 Kendilerini diğer gruplardan ayıran farklı niteliklere sahip insan grubu.
Ev Genci 7 Ne çalışan ne iş arayan ne eğitim gören kişi
Fact-checking 15 Doğrulama, teyit etme eylemi.
Gayri Yurttaş (Denizen) 44 Çoğunlukla yurttaş haklarından yararlanamayan kişiler için kullanılan bir kavram
Geçici Koruma 5 Ülkesinden ayrılmaya zorlanmış, ayrıldığı ülkeye geri dönemeyen, acil ve geçici koruma bulmak amacıyla kitlesel olarak sınırlarımıza gelen veya sınırlarımızı geçen ve haklarında bireysel olarak uluslararası koruma statüsü belirleme işlemi yapılamayan yabancılara sağlanan koruma
Gelir 38 Bir kişinin bir takvim yılı içerisinde elde ettiği net kazanç.
Genç 56 Birleşmiş Milletler, istatistiksel amaçlar için, üye devletlerin diğer tanımlarına halel getirmeksizin, 15 ila 24 yaş arasındaki kişileri genç olarak tanımlıyor.
Gençlik Politikaları 56 Özel bir politika alanı olarak gençlik politikaları, gençlerin yaşam koşullarını ve fırsatlarını iyileştirmenin yanı sıra ekonomik, sosyal ve politik hayata eşit katılım olanaklarını desteklemek için tasarlanan sistematik politik uygulamalara verilen ad.
Geri Dönüşüm 34 Yeniden değerlendirilme imkanı olan atıkların fiziksel veya kimyasal işlemlere tabi tutularak ikinci bir hammaddeye dönüştürülmesi işlemi.
Göçmen 16, 23, 39, 59 Ülkesinden sorun olarak gördüğü bir durumdan dolayı gönüllü olarak göçmeyi tercih eden kişi.
Görünmez Emek 61 Aile (hane) içinde kadınlar tarafından yapılan ve karşılığı ödenmeyen işlerin bütününü.
GRECO (Group of States Against Corruption) 37 Açılımı “Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu” olan ve Avrupa Konseyi bünyesinde yer alan Fransa merkezli izleme organı.
GSYİH 13, 38, 57, 61 Belirli bir zaman aralığında üretilen tüm nihai ürünlerin, piyasa değerindeki ekonomik ölçüsü.
Güvencesiz Çalışma (Precarious Work) 10 Bireyin ekonomik bağımsızlığını ve gücünü sağlamlaştıracak garantilerden yoksun olması.
Hanehalkı 61, 64 Bir çatı altında yaşayan ve ortak mali kararlar alan, ya da başkalarının aldığı kararlara tabi olan bütün kişiler.
Hayvan Hakları 62 Hayvanların tümünün/bir kısmının kendilerine ait bir özerkliğe sahip oldukları ve acıdan kaçınma gibi temel çıkarlarının tıpkı insanların temel çıkarlarının korunduğu gibi korunması gerektiğini ifade eden hak türü.
Hayvan Refahı 62 Bir hayvanın içinde yaşadığı koşulların üstesinden gelebilmesi durumu.
Hedef Ülke 39 Ülkesini terk eden kişilerin gitmek istedikleri ülke.
Huntington’ın Demokrasi Dalgaları 2 Siyaset bilimci Samuel Huntington’ın (1927-2008) 1991 yılında demokrasi dalgalarını üç döneme ayırdığı teorisi.
İmar Affı (İmar Barışı) 43 Yasal düzenlemelere uymayan taşınmaz gayrimenkullere resmi olarak izin verilmesi.
Influencer 16 Sosyal medya paylaşımları ile geniş kitleleri etkileyebilen kişi.
İnşaat Sektörü 46 Bina, altyapı, endüstriyel sanayi yapıları gibi her çeşit yapının üretilmesini ve tüketilmesini kapsayan sektör.
İnşaat Sektöründe İş Ahlakı 46 alışanların emeklerinin karşılığını alması, müteahhit taşeron ilişkisinde haksız kazanç olmaması, nihai tüketicinin kandırılmaması, gelecek nesillerin de söz sahibi oldukları çevrenin korunması ve çevresel sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi gibi sektördeki “ahlaki” davranışların tamamı.
İnsan Hakları 49, 54 Tüm insanların hiçbir ayrım gözetmeksizin yalnızca insan oluşlarından dolayı eşit, özgür ve onurlu yaşama hakkına sahip olması.
İnsan Hakları Savunucusu 49 İnsan haklarına, insanların ve kişilerin temel özgürlüklerine yönelik bütün ihlallerin fiilen ortadan kaldırılmasına katkıda bulunan kişiler, gruplar ve dernekler.
İnsan Ticareti 20 Görülme biçimlerine göre; cinsel sömürü, işgücü sömürüsü, zorla evlendirme, çocuk satışı, zorla dilendirme ve organ-doku ticareti olarak ayrılıyor.
İnsani kabiliyetler 1 Sağlık, eğitim, beslenme, barınma ve temiz suyu temel alan kabiliyetler
İş Ahlakı 46 Bireylerin çalışma hayatında uymak zorunda oldukları normlar bütünü olarak tanımlanabilir.
İş Cinayeti 23 İşverenler tarafından işçi sağlığı ve iş güvenliğine yönelik tedbirlerin alınmaması ve denetimden sorumlu kurum ve kişilerin görevlerini yerine getirmemesinden kaynaklanan, çalışma sırasında gerçekleşen ölüm.
İş Gücü 64 Bir ekonomide mevcut olan ve çalışma potansiyeline sahip olan insanların toplamı.
İş Yeri Otomasyonu (Workplace Automation) 51 Şirketlerin tekrarlayan iş süreçlerini robotlar, algoritmalar ve yazılımlar kullanarak otomatikleştirmesi.
İşçi 23 Belirli bir ücret karşılığı emek gücünü satan ve üretim araçlarına sahip olmayanlar işçidir.
İşletme Artığı 61 Bir işletmenin kısa vadeli finansal sağlamlığını ölçen bir finansal gösterge.
İstanbul Sözleşmesi 42 Toplumsal cinsiyet eşitliğini amaçlayarak her türlü şiddetin engellenmesi adına Avrupa Konseyi’ne üye ülkeler tarafından hazırlanan 2011 yılında İstanbul’da imzalanmış olan sözleşme.
İstihdam 64 Bireyin çalışma gücünün, işveren tarafından bir iş pozisyonunda kullanılması ve karşılığında ücret veya benzeri bir ödeme alması, işe alım ve çalıştırma süreci.
Jeostrateji 8 Coğrafi etmenlerin ülkelerin askeri stratejileri üzerindeki etkilerini inceleyen bilim dalı.
K-12 51 Türkiye, ABD, İran gibi ülkelerde on iki yıllık okul öncesi, ilk ve orta öğretim yerine kullanılan terim.
Kamuoyu Araştırması 60 Belirli bir örneklemden yola çıkarak kamuoyuna yönelik sistematik, bilimsel ve tarafsız bilgi toplama işlevi.
Kapalı Otokrasi 2 Seçimlerin olmadığı, tüm siyasi yetkilerin bir kişi ya da grubun elinde olduğu sistem
Karar Verici Hesapları 63 Change.org Türkiye sitesinden başlatılan imza kampanyalarına doğrudan cevap verebilen kişilere verilen profil ismi.
Karbon Ayak İzi 45 Kyoto Protokolü tarafından belirlenmiş üretim, hizmet, işleme gibi faaliyetler sonucu oluşan sera gazlarının karbondioksit (CO2) cinsinden eşdeğerlerinin hesaplanması.
Karma Yurt 56 Öğrenimde cinsiyet farkı gözetmeksizin öğrencilerin bir araya koyulduğu barınma modeli.
Katılım Bankacılığı 35 Ortak katılım ve dayanışma esaslarına dayanan sigorta türü.
Katılım Sigortacılığı 35 Alternatif bir kredi kullanım şekli sağlayan bankacılık türü.
Kayırmacılık 37 Adil olmayan şekilde yapılan ayrımcılık. Kayrılan, karar verici durumunda olanların akrabası ise kayırmacılık nepotizm, eş-dost çevresinden ise kronizm adını alıyor.
Kayıt Dışı Ekonomi 61 Ekonomik faaliyetlerin fiilen gerçekleşmiş olmasına rağmen bu faaliyetlerle ilgili kayıtların tutulmaması.
Kayıt Dışı İstihdam 14 İstihdama katılan kişilerin çalışmalarının kamu kurum ve kuruluşlarına hiç bildirilmemesi ya da eksik bildirilmesi.
Kaynak Ülke 39 Ülkesini terk eden kişilerin terk ettikleri ülke.
Kayyum 27 Yasalarla belirlenen bazı durumlarda, başkasına ait bir işi görmek veya bir malı idare etmek için tayin edilen kimse.
Kendi Hesabına Çalışma (Self – Employment): 10 Bir işveren altında çalışmaktan ziyade kendi başına çalışma durumu
Kentsel Dönüşüm 43 Şehrin bir bölümündeki depreme dayanıksız yapıların sistematik bir şekilde kullanım dışı bırakılarak yerine depreme dayanıklı yapıların yapıldığı kamusal çalışma.
Kist Hidatik 62 Sıklıkla köpeklerin ince bağırsağında yaşayan parazitlerin köpek dışkısı yoluyla çiğ tüketilen/ iyi yıkanmamış meyve ve sebzeler veya kirli içme sularından insanlara bulaşması sonucu oluşan hastalık.
Kırılgan Gruplar 17 Toplumdaki olağandışı hallerden ve eşitsizliklerden en çok etkilenen savunmasız grupları ifade ediyor.
Kısa Çalışma Ödeneği 25 Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulama.
Koruyucu kabiliyetler 1 İnsanların ekonomik, sosyal ve benzeri dışsal şoklara karşı koyabilme gücü
Kota uygulaması 65 Siyasi parti kadroları başta olmak üzere siyasal/yönetsel faaliyetlerde eşitlikçi demokrasiye ulaşmak için geliştirilen bir seçim tekniği. Tipik örnekleri; kadın kotası, genç kotası ve engelli kotası.
Kovuşturma 19 Suçlu olduğuna kanaat getirilen kişiler için yapılan araştırma süreci.
Küresel Eşitsizlik 38 Küresel eşitsizlik; dünya yurttaşları arasındaki gelir eşitsizliği.
Kürt Sorunu 21 Kürtlerin hak ve taleplerini; Kürt kimliğiyle ilgili tüm boyutları kapsayan genel çerçeve niteliğindeki kavram.
Liberal Demokrasi 2 Liberalizmin temel ilkelerinin esas alındığı temsili demokrasiye dayalı rejim
Maddi Yoksunluk Göstergeleri 17 Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), ekonomik sıkıntıda olma durumunu ifade etmek için “maddi yoksunluk” kavramını kullanıyor.
Mağdur 20 İnsan ticareti suçuna maruz kalan kişi.
Medya 27 Dil, din veya ırk ayırımı gözetilmeksizin, insanlara haber alma veya haber aktarma avantajı sunan kitle iletişim araçları.
Medya 60,66 Halk kitleleriyle iletişimi sağlayan radyo, televizyon, gazete ve dergiler gibi basın yayın organlarının tümünü kapsayan ortak isim.
Metropol 33 Kültürel ve ekonomik gelişmişlik anlamda çevresindeki illerden üstün olan kent.
Millet İttifakı 22 2018 yılında CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Parti tarafından kurulan seçim ittifakı.
Milli Gelir 38 Bir ülkede belli bir dönemde üretilen mal ve hizmetlerin net parasal değeri.
Milliyetçilik 36, 59 Belirli bir milletin çıkarlarını, özellikle egemenliğini ve özyönetimini kazanmayı, daha sonra bunu ilelebet sürdürmeyi amaçlayan ideolojik fikir hareketi.
Müdafii 19 Yargılama sırasında sanıkların savunmasını yapan kişi ya da avukat.
Mülteci 5, 16, 23, 31, 39, 59 Irkı, dini, milliyeti veya etnik kökeni gibi ayrıştırıcı kimlikleri dolayısıyla ülkesinden ayrılmak zorunda kalıp geri dönmeyen ve uluslararası korumaya tabi kişi.
Müşteki 19 Eylemden zarar gören kişi, şikâyetçi.
Mutluluk 18 Bütün özlemlere eksiksiz ve sürekli olarak ulaşabilmekten duyulan memnuniyet.
Nefret Söylemi 40 Belirli insan gruplarına yönelik nefret biçimlerini yayan, teşvik eden, meşrulaştıran her türlü ifade biçimi.
Nefret Suçu 40 Belirli insan gruplarına yönelik önyargı veya önyargıların neden olduğu cezai fiiller.
Nesin Vakfı 63 Eğitim olanaklarından yoksun çocukların topluma yararlı bireyler olarak yetiştirilmesi amacıyla 1973 yılında yazar Aziz Nesin tarafından kurulan vakıf.
News Aggregator 11 Bilgisayar alanında RSS ve Atom formatına sahip içerikleri okumaya yarayan uygulamalar.
Öğrenme Yoksulluğu 51 Basit bir metni okuyamamak ve/veya okuduğunu anlayamamak.
Öncül Değerlendirme 53 Hükümetin geliştirdiği eylem önerisine ilişkin göstergelerin, çıktıların ve bunların etkilerinin analizi ve sınanması faaliyeti.
Önyargı Saiki 40 Failin, suçun hedefini bazı ayırt edici özelliklerine dayanarak seçmesi.
Pandemi 25 Dünyada eşzamanlı olarak çok yaygın bir şekilde çok fazla sayıda insanı tehdit eden bulaşıcı hastalık.
Parlamenter sistem 31 Yürütme organının yasama organının denetiminde olduğu demokratik bir yönetim sistemi.
PISA 51 Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı. OECD tarafından üçer yıllık dönemler hâlinde, 15 yaş grubundaki öğrencilerin kazanmış oldukları bilgi ve becerileri değerlendiren araştırma.
Podcast 24 Dijital medya dosyalarının taşınabilir medya oynatıcılarda veya bilgisayarlarda oynatılmak üzere internet üzerinden beslemeler (akışlar) yoluyla dağıtılma tekniği.
Podcasting 24 Ses, görüntü ve yazı içeren yayınların sonradan izlenmek üzere farklı taşınabilir cihazlara yüklenmesi.
Politik kabiliyetler 1 İnsan hakları, kamu politikaları ve politika öncelikleri üzerinde söz hakkı
Prekarya 6, 44 Bourdieu’ya göre hegemonyanın yeni bir türü. Güvencesizlerin veya uçurumda olanların sınıfı.
Proleter 6 Marksist teoride üretim araçlarına sahip olmayan sınıfın adı.
Radikalizm 4 Köktenci yöntemler uygulayarak toplumsal bir değişim sağlama ve yapıları değiştirme düşüncesi
Resesyon 57 Ekonomik durağanlık
Sağlık 18 Dünya Sağlık Örgütü’ne göre sadece hastalıkların ve rahatsızlıkların olmayışı değil, bir bütün olarak bedensel, sosyal ve ruhsal açıdan iyi olma hali.
Sahte İçki 26 Etil alkolden üretilmesi gereken içkinin düşük maliyet nedeniyle metil alkolden üretilmesi
Satın Alma Gücü (Paritesi) 57 Bir ülkedeki para birimi ile satın alınabilen mal ve hizmet miktarı.
Savunmasızlık (Vulnerability) 9 İlk kez 1970’lerde doğal afetler alanında tanıtılan bir kavram, sonrasında sosyal bilimlerde sıkça kullanılmaya başlanmış. Toplumdaki olağandışı hallerden ve eşitsizliklerden en çok etkilenen savunmasız grupları ifade ediyor
Seçimli Demokrasi 2 Tüm vatandaşların siyasi görev alma imkanının olduğu ve seçmenlerin özgür ve âdil bir ortamda oy verdikleri sistem
SEGE Endeksi 17 Bölgelerin belli başlı kriterlere göre değerlendirilmesi sonucu elde edilen bölgesel sıralama. Kriterlerin toplandığı ana başlıklar şöyle: Sağlık, Tarım, İnşaat, Sanayi, İstihdam, Altyapı ve Demografi göstergeleri.
Sekülarizm 22 Din merkezli bir yaklaşımın tersine, dini sosyal, hukuki ve siyasi kümeden ayıran bir yaklaşımı tanımlar.
Servet 38 Ülke, topluluk, hane halkı veya bireylerin birikmiş varlıkları.
Servet Vergisi 38 Gerçek ve tüzel kişilerin sahip oldukları servete giren her çeşit menkul ve gayrimenkul mallar ile para ve alacakları üzerinden hesaplanan dolaysız vergi.
Sit Alanı 45 Devlet tarafından kamu yararı gözetilerek koruma altına alınan ve değişime izin verilmeyen korunması gereken alanlar.
Sivil Siyaset 4 Bir kişi ya da grubun hukuk sınırları içerisinde demokratik haklarını kullanarak kendi düşünce ve menfaatleri doğrultusunda siyaset üretmesi
Sivil Toplum 41 Devletten ayrı ve bağımsız bir yapısı olan, gönüllülük esasına göre hareket eden ve toplum menfaatleri doğrultusunda çalışan kuruluşların tamamı.
Sivil Toplum Kuruluşu 58 Kişilerin ortak çıkarlarını temsil eden, toplumsal fayda amaçlı örgütler.
Siyasal katılım 65 Vatandaşların kamu idaresi veya yerel yönetim sürecinde karar alma mekanizmalarına dahil olması.
Siyasi Partiler Kanunu (SPK) 37 1983 yılında çıkan ve siyasi partilerle ilgili esasları düzenleyen kanun. 1982 darbe anayasası kapsamında yürürlüğe girdiği için çeşitli eleştiriler alsa da günümüze dek kanun maddesinde etraflı bir değişiklik gerçekleştirilmediği görülüyor.
Sığınmacı 5, 16, 39, 59 Mülteci olup henüz uluslararası korumaya tabi tutulmayan kişi.
Sokak Toplayıcıları 34 ağıt, cam, metal gibi geri dönüştürülebilir ürünleri çöplerden toplayarak atık depolarına satan ve böylelikle geçimlerini sağlayan insanlar.
Sosyal Eşitsizlik 6 Toplumda var olan cinsiyet, servet, ırk, renk, sınıf, statü, itibar, tabaka, gelir durumu, eğitim durumu gibi farklılıklar düzleminde kendini gösteren eşit olmama durumları
Sosyal Koruma 5 Bireylerin ve ailelerin ihtiyaç duydukları gereksinim ve dayanışmanın, kamu programları aracılığıyla kurumsallaştırılması
Sosyal Sermaye 6 Bireylerin yetenek ve kapasiteleri ile sahip olduğu ilişkiler ağının toplamı denilebilir.
Sosyo-kültürel kabiliyetler 1 Kişinin toplumda değerli bir birey olarak yer alma yeteneği
Stagflasyon 57 Durağanlık (stagnation) ve enflasyonun (inflation) aynı anda var olması.
Susurluk Komisyonu 52 1996 tarihinde Susurluk’ta meydana gelen trafik kazasını ve ardındaki gerçekleri aydınlatmak amacıyla kurulan komisyon.
Tabakalaşma 6 Maddi ya da simgesel ödüllere erişebilme açısından toplumsal gruplar arasında ortaya çıkan yapısal eşitsizliklerin oluşum süreci
Tacir 20 Zorla çalıştırmak, hizmet ettirmek, fuhuş yaptırmak maksadıyla zor kullanan veya kişilerin çaresizliklerinden yararlanarak rızalarını alan kişi.
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) 27 Tasarruf sahiplerinin haklarını yolsuzluk ve usulsüzlüklerden korumak amacıyla kurulmuş devlet kurumu
Temayül yoklaması 65 Seçmenin adaylardan hangisine daha fazla ilgi gösterdiğini anlamak için kullanılan bir araştırma yöntemi.
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği 64 Cinsiyetler arasında her alanda eşit haklara, fırsatlara ve değerlendirmeye sahip olma ilkesi.
Toplumsal Cinsiyet Rolleri 30 Kadınlardan ve erkeklerden toplumun beklediği davranış kalıpları. Bu roller, erkek egemen sistem tarafından biçimlendirilmiş olduğundan süregelen kadın erkek eşitsizliği üzerine inşa edilmiş durumda.
Transit Ülke 20 Kaynak ülkeden hedef ülkeye yolculuk sırasında üzerinden geçilen ülke.
Türkiye Meclis Araştırma Komisyonu 52 1980’lerin sonlarından bu yana devlet güçlerince sergilenen davranışları ve insan hakları ihlallerini araştıran meclis organı.
Türkiye Yüzyılı 54 Değerlerin mümkün idealizmi ile şartlara uyumun realizmini bir araya getirme” arzusu ile gerçekleştirilmek istenen hedef ve niyetler bütünü.
Üçüncü Sektör 32 Sivil toplum kuruluşları olarak anılan dernek, cemiyet, vakıf, birlik, federasyon, konfederasyon, platform ve inisiyatiflerin oluşturduğu sektörün genel adlandırılması
Ülke İçinde Yerinden Edilmiş Kişi (Internal Displaced Person) 9 Evini terk etmeye zorlanan ancak kendi ülkesinin sınırları içinde kalan kişi
Ülkücülük 36 Milliyetçi Hareket Partisinin Yeni Osmanlıcılık, Türkçülük ve İslamcılık üzerine temellenmiş kurucu ideolojisi.
Uluslararası Basın Enstitüsü 27 Basın özgürlüğünün desteklenmesi ve korunması ile gazetecilik uygulamalarının geliştirilmesine adanmış küresel bir kuruluş
Vatanseverlik 36 Vatanını sevme ve vatanı için her türlü özveride bulunma duygusu.
Volatilite 13 Finansal piyasalarda belirli bir ürünün belirli bir zaman içerisindeki fiyat değişikliği.
Well-being 7 Kişinin fiziksel, sosyal, kültürel ve ekonomik açıdan iyi olma hali, kişisel refah
X Kuşağı 30 1965-1980 seneleri arasında doğan insanlar
Y Kuşağı 30 1980-1995 seneleri arasında doğan insanlar
Yaş Ayrımcılığı (Ageism) 10 Bireylerin yaşlarından dolayı ayrımcılığa ve önyargılı davranışlara maruz kalması.
Yaşam Hakkı İhlalleri Alt Komisyonu 52 1984-2011 yılları arasında Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerdeki insan hakları ihlallerini araştıran meclis komisyonu.
Yaşam Memnuniyeti (Life Satisfication) 18 Bir iyilik hali ölçüsü. Kişinin ruh hali, ilişkileri, ulaştığı hedefleri ve günlük yaşamda karşısına çıkan sorunlarla başa çıkma konusunda başarısı gibi çeşitli göstergeler üzerinden değerlendiriliyor.
Yasama Sonrası İnceleme (YSİ) 53 Çıkarılan mevzuatların etkisini ve başta konan hedeflere ne ölçüde uyum sağladığını belirleyen inceleme faaliyeti.
Yaşlı Toplum 10 65 yaşından büyük kişilerin toplam nüfusa oranının yüzde 7’yi aştığı toplumlar
Yeniden Dağıtım İlişkileri 6 Mal ve hizmetlerin bir merkezde toplanıp sonra yeniden toplumun çeşitli kesimlerine dağıtılması.
Yenilenebilir Enerji 45 Güneş ışığı, rüzgar, yağmur, dalgalar ve jeotermal ısı gibi karbon nötr doğal kaynaklardan elde edilebilen enerji çeşidi.
Yeşil Belediye 3 Daha yaşanabilir kentlerin inşa edilmesini merkeze alan bir kavramsallaştırma
Yüksek Standartlı Demokrasi 54 Cumhuriyet tarihinin insan hakları ve demokrasiye ilişkin kronik meselesi olan sivil ve askeri bürokrasinin yerleşik elitlerinin baskı ve tehditlerinden, darbe tehdidinden ve dış müdahaleden arındırılmış özgürlükçü sivil demokrasi hedefi.
Z Kuşağı 11, 30 Z kuşağı veya Z jenerasyonu, Y kuşağından sonra gelen ve Alfa Kuşağı’ndan önce gelen bir demografik kuşak
Zorla Kaybetme Politikası 19 Devletlerin muhalif grupları sindirmek amacıyla uyguladığı şiddeti ifade ediyor, ülkemizde kullandığımız haliyle fail-i meçhul suçların işlenmesi.
Zorla Yerinden Edilme (Forced Displacement) 9 Kişinin veya kişilerin kendi evlerinden veya bölgelerinden istem dışı veya zorla hareket etmesi.

Sayfalar