#63 Change.org Türkiye | 2022 Değişim Raporu

I. KAVRAMSAL ÇERÇEVE

Önce kavramlar…

Karar verici hesapları, Nesin Vakfı, astbestli gemi vakası.

• Karar verici hesapları: Change.org Türkiye sitesinden başlatılan imza kampanyalarına doğrudan cevap verebilen kişilere verilen profil ismi. Aralarında milletvekilleri, belediye başkanları ve çeşitli kurum yetkilileri bulunan karar vericiler, kendilerine yönelik başlatılan imza kampanyalarına doğrudan cevap verebiliyor.
• Nesin Vakfı: Eğitim olanaklarından yoksun çocukların topluma yararlı bireyler olarak yetiştirilmesi amacıyla 1973 yılında yazar Aziz Nesin tarafından kurulan vakıf. İstanbul’da bulunan vakfın kırk dolayında çocuğa hizmet verecek kapasitesi bulunuyor.
• Asbestli gemi vakası: 2022 yılında Brezilya donanmasına ait nükleer uçak gemisinin söküm işleminin gerçekleştirilmesi için İzmir Aliağa’daki gemi söküm tesislerine getirilecek olması kararıyla gündeme gelen vaka. Gemi sökümü pazarında Bangladeş, Pakistan ve Hindistan’la birlikte en ucuz ülkeler arasında Türkiye de yer alıyor.

II. ARAŞTIRMACI KURUM

Change.org Kurumsal Kimlik

Change.org Türkiye

İnsanların istediği değişimi yaratmalarına yardımcı olmayı amaçlayan platform 196 ülkede faaliyet gösteriyor. Türkiye şubesi 2012 yılında kurulan Change.org; imza kampanyası başlatan kişilere, sürekli gelişen kampanya araçları sunuyor ve gerektiğinde iletişim ve strateji konusunda yardımcı oluyor.

Change.org sitesinden başlatılan imza kampanyalarının konularını ve akıbetini inceleyebilirsiniz.

III. METODOLOJİ

Veri derlemesi, etki analizi, medya araştırması.

Change.org Türkiye tarafından her yıl yayınlanan etki raporlarının en günceli olan çalışmada, 2022 yılının öne çıkan imza kampanyaları; mücadele alanlarına (sağlık, çevre, hayvan hakları, kadın hakları, eğitim, tarım, ekonomi, insan hakları) imza oranlarına ve kampanya başarılarına göre analiz edilerek okura sunuluyor. Araştırma, halihazırda toplumun ihtiyaç ve taleplerini anlamak için bir rehber olma iddiası taşıyor.

IV. BULGULAR

2022 Değişim Raporu

Rapor bize ne söylüyor?

Rakamlarla Change.org Türkiye.

• Türkiye’de her beş kişiden birinin Change.org Türkiye sitesinde kullanıcı hesabı olduğu görülüyor. (2022 yılı Türkiye’deki toplam kullanıcı sayısı 21.230.606)
• Her bin kampanyadan altı tanesinin başarıya ulaştığı belirtiliyor. (2022 yılındaki toplam kampanya sayısı: 11.665, kurum tarafından doğrulanan başarılı kampanya sayısı: 80)
• 2022 yılında platform aracılığı ile yaklaşık 9 milyon imzaya ulaşıldığı belirtiliyor.

En fazla imzalanan kampanya: “Öldüremezsin.”

• Konya barınağında bir köpeğin kürekle öldüresiye dövülmesi görüntülerinin ardından başlatılan, “Öldüremezsin” kampanyasının, 2022’nin en fazla imzalanan kampanyası olduğu ifade ediliyor. (İmza sayısı 250.000 üzerinde.)

En fazla imza hayvan hakları için.

• 2022’nin en fazla imzalanan kampanyaları listesinde ilk 3 sırada hayvan hakları alanında başlatılan kampanyalar yer alıyor.
• En fazla imzalanan 10 kampanyanın 6 tanesi hayvan hakları alanında.

Sağlık alanı.

• Sağlık alanında, ilaçların tedarik sorununun çözümüne ve bazı ilaçların SGK tarafından karşılanmasına yönelik kampanyalar öne çıkıyor.
• Sağlıkta şiddet, pek çok kez gündeme geliyor. Konya Şehir Hastanesi’nde Kardiyoloji Uzmanı Doktor Ekrem Karakaya’nın öldürülmesinin ardından, sağlıkta şiddete karşı etkili önlemlerin alınması talebi öne çıkıyor.

Kadın hakları.

• Kadın hakları alanında en fazla imzanın İran’da mücadele eden kadınlar için atıldığı tespit ediliyor.
• Kadın hakları alanında en fazla imzalanan ikinci kampanya olan regl ürünlerinin vergi oranının %8’e indirilmesi kampanyasının başarıyla sonuçlandığı belirtiliyor.

Çevre ve iklim.

• Çevre ve iklim alanında betonlaşma için yeşil alanların ve kıyıların kaybına karşı düzenlenen kampanyalar öne çıkıyor.
• İki farklı kampanyayla en fazla imzalanan kampanyalar arasında yer alan Aliağa’da astbestli geminin sökümüne karşı düzenlenen kampanyaların başarıyla sonuçlandığı belirtiliyor.

Engelli hakları.

• Engelli vatandaşlar, yaşadıkları sorunlara çözüm için Change.org’da başlattıkları imza kampanyalarıyla seslerini duyuruyor. Engelli vatandaşların ekonomik adalet ve eğitim alanındaki talepler öne çıkıyor.

Eğitim.

• Eğitim alanında, öğrencilere bir öğün ücretsiz ve sağlıklı yemek verilmesi talebi öne çıkarken, engelli öğrencilerin eğitimi konusundaki eksikliklerin giderilmesi için çok sayıda kampanya listede yer alıyor.

Ekonomik talepler.

• Artan gıda fiyatları nedeniyle, yerli üretimin teşvik edilmesine yönelik kampanya, bu yıl gıda alanında en fazla imzalanan kampanya olarak belirtiliyor.
• Elektrik ve doğal gaz fiyatları, çocukların ekonomik koşullar nedeniyle yetersiz beslenmesi, kira fiyatları, yılın öne çıkan mücadele alanları arasında sayılıyor.

İfade özgürlüğü.

• Nesin Vakfı’nın hesaplarına bloke konması, sansür yasası, Gülşen’in tutuklanması ve festival yasakları, bu yılın ifade özgürlüğü alanında öne çıkan olayları arasında.

Yeni açılan karar verici hesapları.

• 2022 yılında 5 tane karar verici hesap açılıyor: Mehmet Emin Birpınar (İklim Değişikliği Başmüzakerecisi), Ekrem İmamoğlu, Mansur Yavaş, Tunç Soyer, Turgay Erdem.

İmzaların alanlara göre dağılımı.

• 2022 yılında başlatılan kampanyaların dağılımına bakıldığında öne çıkan üç alan; eğitim, ekonomik adalet ve hayvan hakları (%23, %23 ve %14). Bu sıralamayı sağlık (%9) ve çevre (%9) alanları takip ediyor.
• Kampanyalarda kullanılan imza sayıları dikkate alındığında ise hayvan hakları (%27), çevre ve iklim (%18) ve sağlık(%17) alanları öne çıkıyor.
• Çevre ve iklim alanında başlatılan kampanyalar en fazla başarı elde edilen alan olduğu tespit ediliyor. Bu alanda gerçekleşen 15 kampanya başarıya ulaşıyor.

V. BİR KİTAP

Türkiye’de Toplumsal Yapı ve Değişim, Nobel Akademik Yayıncılık, 2019.

Kitap, Türkiye’deki toplumsal yapının değişimini kuramsal temelleriyle ele alarak alanında temel bir başvuru kaynağı olma amacı taşıyor. Kitapta, konuyu değişik disiplinlerin birikimi ve perspektiflerinden faydalanarak ele alan yazılara yer veriliyor. Kitap içerisinde eserin takibini ve anlaşılırlığını kolaylaştıracak temel kavram açıklamaları, okuma parçaları ve ilgilenenlerin başvurabileceği ileri okuma önerileri bulunuyor. Öğrencilerin, araştırmacıların ve konuya ilgi duyan meraklı okuyucuların faydalanacağı bu kitap, Türkiye’de yaşanan toplumsal değişimle ilgili temel kavram ve konular hakkında bir bilgi çerçevesi oluşturuyor.

VI. BİR ÖYKÜ

“İMZA”

Şeyma Samur yazdı.

2022 yılının ocak ayının üçüncü çarşambası; bir medya şirketinde telefonlarına eğilen, bilgisayar başında oturan ya da kamera ekranına üşüşerek muhalif haberler yapan kişilerin arasından hiçbirinin fark etmediği bir şey oldu: Parmakların üstlerini erittiği klavye harflerindeki oyuklardan küçük bir çocuk doğdu. Yetişkin bir insanın yüz hatlarına sahip cılız bir yaratıktı. Yüzü, metinlerin sonundaki sanal imzalarda kullanılan harflerin şeklini almıştı. “k” harfi kadar keskin eklemleri, “m” harfi gibi yapışık göz kapakları, “o” harfi gibi bütünüyle kapalı ağzı… Konuşamıyordu. Bir parmak boğumu kadar küçük ve “z” harfi kadar koyu siyah renkliydi. Ancak kalbi bembeyazdı. İmza yiyor, imza soluyor, toner mürekkebi içiyordu. Başını sağa ve sola çeviremiyordu. Eğer klavyeden bir miktar yükselip sokağa akarsa böcek gibi ezileceğini biliyordu. Ardında talepkar insan uğultularından bir nehir sanki kaderiymiş, sanki onu takip ediyormuş gibi daireler çizerek masa başında voltalar atıyordu.

VII. YAKINDA

Arayüz Kampanyası tarafından hazırlanan Türkiye’de Gençlerin Siyasete Katılımı: Engeller ve Deneyimler adlı raporu not aldık. İncelememiz yakında sizlerle.

İçeriklerimizi ve etkinliklerimizi kaçırmamak için buraya tıklayarak WhatsApp Topluluğumuza katılabilirsiniz.

Gelecek sayıda görüşmek dileğiyle.

Hoşça bakın zâtınıza.

Rapor Bülteni Ekibi